Oedeem is een opstapeling van vocht waardoor er zwelling kan ontstaan. Bij zwelling van een lidmaat (arm of been), het aangezicht, de buikregio of de borst is het belangrijk dat er onderzoek gedaan wordt om te kijken wat de onderliggende oorzaak is. Afhankelijk van deze oorzaken en het stadium van het oedeem kan de behandeling uit de volgende onderdelen bestaan:
- Informatie en advies
- Compressietherapie: windelen en/of steunkousen
- Oefentherapie
- Taping
- Manuele lymfedrainage
Er bestaan 3 soorten oedeem die afzonderlijk of gecombineerd kunnen voorkomen.
Lymfoedeem
Dit is een opstapeling van lymfevocht dewelke kan ontstaan door een verstoring in de opname, het transport of de afvoer ervan.
Er bestaat aangeboren (of primaire) en verworven (of secundaire) lymfoedeem. Secundair lymfoedeem komt vaker voor en kan veroorzaakt worden door bv. operaties – radiotherapie – bestraling of kanker in de regio van lymfeklieren, een ongeval of een infectie (wondroos),…
Hoe kan je lymfoedeem herkennen?
- Zwaarte of gezwollen gevoel
- Zichtbare print van kledij in de huid
- Zwelling van één of meerdere ledematen
- Putjes kunnen duwen in de huid
- Verharde huid en/of vochtblaasjes
- Terugkerende infecties en slecht genezende wondjes
Veneus oedeem
Veneus oedeem komt meestal voor ter hoogte van de onderbenen. Deze zwelling ontstaat doordat de aders in onze benen niet goed functioneren. Hierdoor kan het vocht niet naar boven gestuwd worden en blijft het in de benen staan met mogelijks zwelling tot gevolg.
Enkele oorzaken van deze dysfunctie zijn: een zwangerschap, trombosen, spataders en chronische veneuze insufficiëntie.
Symptomen van veneus oedeem zijn:
- Zwaarte en vermoeidheid gevoel in de benen
- Zichtbare spataders
- Zwelling van de benen
- Huidverkleuring (rood bruin)
- Dunne en kwetsbare huid
- Open wonden die moeilijk genezen
Lipoedeem
De letterlijke betekenis van lipoedeem is: vet – en vochtophoping.
Het is een chronische aandoening waarvan de oorzaak nog erg onduidelijk is. Wel is geweten dat er een verstoorde afvoer plaats vindt van het lymfevocht en er een stoornis is in de aanmaak van vetweefsel. Door deze verstoring gaat vocht en vetweefsel zich onderhuids opstapelen.
Typische kenmerken van lipoedeem zijn:
- Symmetrische zwelling van armen of benen
- Géén zwelling van handen of voeten, polsen of enkels
- Zware en pijnlijke armen of benen
- Cellulitis (sinaasappelhuid)
- Snel blauwe plekken
- Niet/weinig vermageren van armen of benen tijdens een dieet